برق صنعتی با توجه به کاربری خود نیاز به تاسیسات الکتریکی مخصوصی دارد. اکثر موضوعات مختلفی مانند نحوه‌ی ساخت اصولی دستگاه‌های الکتریکی، روش نصب و پیکربندی آن‌ها، دسته‌بندی تجهیزات مختلف و… در استاندارهای IEC تدوین شده است. یکی از این استانداردها، IEC 60309 می‌باشد.

استاندارد IEC 60309 به موضوع "فیش، پریز و اتصالات صنعتی" پرداخته است. اهم موضوعاتی که در این استاندارد بحث می‌شود به شرح زیر است:

  • درجه حفاظت IP: که کمترین مقدار آن در این استاندارد IP44 می‌باشد.
  • سطح ولتاژ کاری: که با رنگ بندی تجهیزات معلوم می‌شود. 20 الی 25 ولت (بنفش)، 40 الی 50 ولت (سفید)، 100 الی 130 ولت (زرد)، 125/250 ولت (نارنجی)، 200 الی 250 ولت (آبی)، 277 ولت (خاکستری)، 300 الی 480 ولت (قرمز)، 500 الی 690 ولت (مشکی).
  • تعداد شاخک‌ها: سه شاخه، چهار شاخه و پنج شاخه
  • مقدار جریان مجاز: 16A, 32A, 63A, 125A
  • شکل ظاهری: سایز و چیدمان و شکل ظاهری شاخک‌ها، پریزها و اتصالات

تصویر 1: نمونه‌ای از یک پریز صنعتی

کاربرد شاخک یا اتصال پایلوت (Pilot Pin or Pilot Contact):

اکثر ما شاخک‌هایی که با‌ آنها آشنا هستیم عبارتند از: فاز، نول و ارت. ولی در برق صنعتی شاخک دیگری به نام پایلوت وجود دارد که در اینجا به معرفی آن خواهیم پرداخت.

تصویر 2: جانمایی کنتاکت پایلوت در پریز برق

شاخک پایلوت برای سطح جریان از 63A تا 125A به عنوان یک شاخک کمکی استفاده می‌شود. کار شاخک پایلوت بدین صورت است که هنگام ورود فیش به پریز با تاخیر اتصالات هادی‌های برق‌دار را برقرار می‌کند و هنگام کشیدن فیش، قبل از خروج شاخک‌های هادی‌های برق‌دار، اتصالات را قطع می‌کند. این کار مانع از قطع و وصل شدن زیر بار می‌شود که از نظر ایمنی اهمیت زیادی دارد، چون اتصال و قطع در زیر بار باعث ایجاد قوس الکتریکی (Arc) می‌شود که ممکن است هم به فیش و هم به پریز آسیب برساند و حتی باعث آسیب دیدن به پرسنل شود.

برق‌یار مشاور شما در موضوع تاسیسات الکتریکی

این عمل توسط اینترلاک (Standard Locking Mechanism) داخلی انجام می‌شود که در تصویر زیر نحوه اتصال و عملکرد آن نشان داده شده است:

تصویر 3: نحوه عملکرد اینترلاک