دانستن این موضوع که هر ساله در ایران حدود ۵۰ هزار حادثه آتش سوزی رخ می‌دهد می‌تواند زنگ خطری برای همه ما باشد مخصوصا این که بخش بزرگی از حوادث آتش سوزی مربوط به منازل مسکونی می‌باشد. طبق آمار علت 30 درصد از آتش سوزی‌ها وسایل و تاسیسات برقی بوده است. موارد زیر که حاوی نکات جالبی است در آتش سوزی‌های تاسیسات برقی دیده شده است:

  • آتش سوزی اغلب در خانه های یک و دو نفره (83 درصد) رخ داده است.
  • آتش سوزی اغلب در اواخر دی ماه (12٪) به دلیل افزایش استفاده از وسایل گرمایشی رخ داده است.
  • تنها در 17 درصد از آتش سوزی‌ها، گسترش حریق به جسم محل شروع آتش سوزی محدود شده است.
  • آتش سوزی اکثرا در اتاق خوابها (15٪) و اتاقهای بهار خواب یا فضای خالی از افراد (13٪) شروع می‌شود.
  • اگرچه بیشتر آتش سوزی‌ها از اتاق خواب شروع می‌شود، ولی بیشترین تعداد تلفات مربوط به آتش سوزی واقع در پذیرایی، و قسمت‌های دنج منزل است.
  • غالب موادی که در این نوع آتش سوزی‌ها مشتعل می‌شوند سیم برق و عایق آن (31 درصد) و مصالح مربوط به ساخت منزل مسکونی (18 درصد) بوده‌اند.
  • عوامل اصلی که در احتراق آتش سوزی تاسیسات برقی ساختمان‌های مسکونی نقش دارند عبارتند از: نقص در وسایل برقی (43 درصد) ، قوس (آرک) اتصال کوتاه به علت نامشخص (23 درصد) و قوس (آرک) اتصال کوتاه ناشی از عایق معیوب و فرسوده‌ی وسایل و تاسیسات برقی (11 درصد).

دلایل اصلی آتش سوزی تاسیسات برقی

جهت پیشگیری از به وجود آمدن حریق، درک دلایل مشترک آتش سوزی‌های تاسیسات برقی بسیار مهم است. در اینجا 5 دلیل شایع آتش سوزی تاسیسات برقی بررسی شده است.

1- وسایل و اتصالات برقی معیوب

بیشتر آتش سوزی‌های برقی در اثر استفاده از پریز برق و تجهیزات قدیمی و منسوخ است. مابقی حریق‌ها به علت نقص عایقی لوازم برقی، کابل‌های تغذیه‌ی آنها و کلیدها شروع می‌شوند. هرگز از وسیله‌ای با کابل فرسوده استفاده نکنید، در این حالت گرمای کابل به سطوح قابل احتراق مانند کف، پرده و فرش‌هایی که می‌توانند آتش بگیرند، منتقل می‌شود.

قرار دادن کابل تغذیه وسایل در زیر فرش‌ها یکی دیگر از دلایل آتش سوزی است. عدم اجرای سیم ارت (PE) در پریزها و کابل تغذیه سیم‌ها نیز یکی دیگر از دلایل حریق است. هم چنین در نظر داشته باشید که به پریز برق بیش از ظرفیت جریان‌دهی آن وسیله‌ای را وصل نکنید (پریزها معمولا ظرفیت تحمل عبور 16 آمپر را دارند ولی بهتر است بیش از 10 آمپر به طور دایم از آنها عبور داده نشود).

2- وسایل روشنایی

چراغ‌های برق و لامپ‌ها یکی دیگر از دلایل عمده آتش سوزی برقی است. نصب لامپ با واتی که بیشتر از حد مدار تغذیه آن و اتصالات مربوطه است باعث شروع حریق خواهد شد. همیشه حداکثر وات لامپ پیشنهادی را در مورد هر مدار روشنایی بررسی کنید (معمولا 1500 وات) و هیچگاه بیش از ظرفیت مدار لامپ به آن وصل نکنید.

یکی دیگر از دلایل آتش سوزی، قرار دادن موادی مانند پارچه یا کاغذ بر روی لامپ است. مواد مذکور گرم می‌شوند و مشتعل شده و باعث به وجود آمدن حریق می‌شوند. لامپ‌های معیوب و لامپ‌هایی که دارای تهویه مناسبی نباشند نیز غالباً منجر به آتش سوزی می‌شوند.

3- چندراهی برق 

باید توجه کنید که از یک پریز چند خروجی برق نگیرید، این کار به دلیل استفاده از چندراهی‌های غیر استاندارد موجود در بازار (به وفور در بازار یافت می‌شوند!)، علاوه بر عدم رعایت مقدار ظرفیت جریان دهی پریز مربوطه به دلیل اتصالات سست باعث شروع حریق خواهند شد. 

اگر الان مشغول ساخت منزل مسکونیتان هستید برای وسایل خود به تعداد کافی پریز را در نظر بگیرید و اگر ساخت منزلتان به اتمام رسیده، برای اضافه کردن وسایل برقی تازه از متخصصین برق مشورت بگیرید. در هر حال توصیه اکید ما این است که به هیچ وجه از چندراهی استفاده نکنید.

برق‌یار مشاور شما در تاسیسات برقی

4- بخاری‌های برقی

از آنجا که این نوع بخاری‌ها قابل حمل هستند، بسیاری اوقات افراد آنها را خیلی نزدیک به سطوح قابل احتراق مانند پرده، تخت‌خواب، لباس، صندلی، مبل و فرش قرار می‌دهند و در این حالت به حدی داغ می‌شوند که تقریباً بلافاصله هر سطح قابل اشتعالی، شعله‌ور می‌شود.

اگر از بخاری‌های برقی استفاده می‌کنید، از نوع رادیاتوری استفاده کنید که گرما را در کل سطح دستگاه پخش می‌کند. این نوع بخاری احتمالاً باعث اشتعال وسایل نمی‌شوند، ولی همچنان باید سطوح قابل اشتعال از آنها دور نگه داشته شوند.

5- سیم‌کشی قدیمی

سیم‌کشی‌های قدیمی و نادرست اغلب باعث آتش سوزی برقی می‌شود. اگر خانه‌ای بیش از 20 سال عمر داشته باشد، ممکن است ظرفیت تاسیسات برقی اجرا شده در آن برای تغذیه مقادیر زیاد وسایل برقی در یک خانه متوسط امروزی مانند رایانه‌ها، تلویزیون‌های ال‌ای‌دی بزرگ، دستگاه‌های پخش کننده‌ ویدیو و کنسول‌های بازی، مایکروویو، کولر گازی و ... را نداشته باشد.

هنگامی که از مداری بیش از ظرفیت خودش جریان کشیده شود، قاعدتا باید توسط وسیله‌ی محافظتی آن (مانند کلید مینیاتوری) قطع شده و اجازه‌ی عبور این مقدار جریان داده نشود. ولی وسایل حفاظتی قدیمی به دلایلی از قبیل عدم طراحی مناسب برای مدار مربوطه، اتصالات فرسوده داخلی و ...، در این مواقع عمل نمی‌کنند، و اجازه می‌دهند بیش از ظرفیت مدار جریان عبور کند و بدین ترتیب حریق شروع می‌شود.

تمامی موارد بالا به‌وسیله اجرای اصولی تاسیسات برقی و انجام تست و تحویل سالیانه به‌راحتی قابل پیشگیریست و از ضررهای مالی و جانی می‌توان پیشگیری کرد.